Gikan sa Sambanwá Bicol Missalette, 13 September 2020
Saro si Nelson Mandela sa pinadakulang politico na nabuhay sa modernong panahon. Nakipaglaban siya tanganing magkaigwa nin pagkaoroyon asin pagkapantay-pantay sa oportunidad an gabos mga tawo, itom man o puting lahi, sa South Africa. Saro man ini sa dahilan nahaloy siya sa kulungan -- beinte siyeteng taon. Dai siya pigtogotan na makaantendir sa lobong kan saiyang ina asin aking lalaki. Kan siya nakaluwas na asin nangganang presidente kan South Africa, igwa na kuta siyang oportunidad na magbalos sa mga tawong nagpasakit sa saiya, alagad dai nya ini ginibo. Maogma niyang pinatawad an mga tawong nagin dahilan kan saiyang pagsakit. Sinasabing katumbas kan pagpapatawad an pangaran na Nelson Mandela. Saro sa mga pamana niya sa kinaban iyo an pagpaarog niya nin pagpapatawad bilang sarong istilo nin buhay.
Pagpapatawad an tema kan satong mga babasahon ngonian na Domingo. Sa libro ni Sirak, ipinapagiromdom na dai kaongisan an kapwa asin patawadon sinda. Pinapatawad kita kun kita namimibi asin nagpapatawad. Daing saysay an pamibi kun dai kita tataong magpatawad. Dai kita maglaom na maoomayan nin helang sa kalag kun dai nagpapatawad. Sinasabi sa ikaduwang babasahon na para sa Dios kita. Alagad, dai kita maninigo sa saiya kun pano kita nin kaanggotan sa satong daghan. Dai kita magkondenar kan satong kapwa. Gabos kita parakasala na pinatawad sana kan Mahal na Dios. Mga parakasala kita alagad andam kita na akoon Niya, sa buhay man o sa kagadanan.
Para sa mga Judiyo, hanggan tolo sanang beses sinda pwede magpatawad. Boot magpasikat si Pedro sa Kagurangnan. Saiyang pigdoble an tolo asin pigdagdagan nin saro kaya nagin pito. Pitumpolo may pito an sabi ni Jesus na dapat magpatawad an mga nagsusunod sa saiya. Boot sabihon kaini na dakul o mayong ontok an satong pagpapatawad sa satong mga kapwa na nagkasala sa satuya.
Pano kita dapat na magpatawad?
Sinasabing may tolong lakdang na maray na sunudon tanganing kita makapagpatawad.
Enot, magmawot kita nin marahay sa satong kapwa na naggibo sato nin maraot. Normal sa satuya na kita magmawot nin maraot sa mga nagkasala sa satuya. Minamaldicion o isinusumpa ta sinda. Gusto ta sindang makarma o magbalik sa sainda an saindang maraot na ginibo sa sato. Alagad imbes na maldicion, maghagad kita nin bendicion para sa sainda. Maghagad kita sa Mahal na Dios na panoon sinda kaiba kan saindang mga pamilya kan mga biyaya kan Dios.
Ikaduwa, makanood kitang lingawan an kulog na dara kan saindang ginobong maraot sa satuya. Pag may ginibo sa sato na maraot dificil ta na ining malingawan. Masabi kita na nagkakalakaga an satong dugo pag satong nahihiling an naggibo satong maraot o pag nagigiromdoman ta an saindang ginibong maraot. Nakukulugan pa kita. Dificil malingawan an nangyari o an ginibo. Alagad puwede tang lingawan an kulog kan pangyayari. Kan mga aki pa baga kita, tanda ta na pinakol kita kan satong mga magurang o mga maestro o maestra sa escuelahan. Pero, nalingaw na kita kan kulog kan pakapakol sa sato. “Forgive and forget the pain.” Dai ta malilingawan an nangyari. Alagad puwedeng malingwan an kulog.
Asin, an ikatolo, iyo na magpangadie kita na kita magpatawad. Dificil and magpatawad. Kaya kaipuhan ta an tabang kan Mahal na Dios tanganing magibo ta ini. Sabi baga ni Alexander Pope, “to err is human; to forgive, divine.” Sa tabang kan Dios kita magpatawad. Darahon ta sa Dios an satong mga kulog boot asin mga hinanakit. Hagadon ta na tawan kita nin pagkamoot sa satong mga puso tanganing masalidahan kaini an satong pagkaongis.
Arogon ta an Dios sa pagpatawad. Dai siya nagmawot nin maraot sa sato maski na kita maraot. Dai niya pigtatandaan an satong mga ginibong maraot. Giromdomon ta ngonian an mga tawong dipisil patawaron. Asin Magmawot kita nin mga marahay para sa mga nagkasala sa sato. Imbes na magsabi na maligis sinda nin truck o mahulugan nin tipong, hagadon ta na mapatos asin magbulos sainda an biyaya kan Dios. Magmawot kita ta na makakua sinda nin trabaho. Magmawot kita na magin maogma sinda kaiba kan saindang pamilya. Siring kaini an simple asin konkretong paagi nin pagpatawad. Puwedeng gibohon ini aroaldaw. Puwede man ining magin istilo kan satong Cristianong pagkabuhay.
— Rev. Fr. Gerome N. Pelagio
Secretario kan Arzobispo